व्हेज (शाकाहारी) : बिर्याणीचा इतिहास भारतीय उपखंडात शोधला जातो, जिथे ती प्रथम मांसाहारी पदार्थांच्या रूपात उदयास आली. कालांतराने, भाज्या आणि शाकाहारी घटकांचा वापर करून व्हेज बिर्याणी विकसित झाली.
बिर्याणीचा उगम मध्ययुगीन भारतात, विशेषतः मोघल शासकांच्या काळात झाला.
सुरवातीला, बिर्याणी मुख्यतः मांस (मटण, चिकन) आणि तांदूळ वापरून बनवली जात होती.
त्यानंतर भाज्या आणि शाकाहारी घटकांचा वापर करून व्हेज बिर्याणी बनवण्याची कल्पना नंतर उदयास आली.
भारतात बिर्याणी, विशेषतः व्हेज बिर्याणी, भारतीयांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे.
आजची व्हेज बिर्याणी:
आज, व्हेज बिर्याणी विविध प्रकारच्या भाज्या, मसाले आणि सुगंधित तांदूळ वापरून बनवली जाते.
यामध्ये व्हेज दम बिर्याणी, व्हेज पुलाव, आणि इतर अनेक प्रकारच्या व्हेज बिर्याणी भारतीय उपखंडात प्रसिद्ध आहेत.
व्हेज बिर्याणी (Veg Biryani) एक स्वादिष्ट आणि सुगंधी भारतीय भाताचा प्रकार आहे, जो भात, भाज्या, मसाले आणि काही वेळा दही किंवा खोबऱ्याच्या दूधासोबत बनवला जातो. येथे एक साधी आणि चविष्ट व्हेज बिर्याणी रेसिपी दिली आहे:
# साहित्य (4 लोकांसाठी):
मुख्य घटक:
बासमती तांदूळ – 2 कप (30 मिनिटं भिजवून ठेवा)
मिक्स भाज्या (गाजर, बटाटा, फ्लॉवर, मटार) – 2 कप
कांदा – 2 मध्यम, पातळ चिरून
टोमॅटो – 1 मध्यम, चिरलेला
दही – ½ कप (फेटून)
आलं-लसूण पेस्ट – 1 टेबलस्पून
पुदिना पाने – ½ कप
कोथिंबीर – ¼ कप
तेल / तूप – 3-4 टेबलस्पून
मीठ – चवीनुसार
मसाले:
हळद – ¼ टीस्पून
लाल तिखट – 1 टीस्पून
बिर्याणी मसाला – 1.5 टीस्पून (किंवा गरम मसाला)
तमालपत्र – 1
लवंग – 3-4
दालचिनी – 1 तुकडा
हिरवी वेलची – 2
जिरे – 1 टीस्पून
शहाजिरे – ½ टीस्पून (ऑप्शनल)
# कृती:
1. तांदूळ शिजवून घ्या:
पाण्यात मीठ टाकून तांदूळ 80% पर्यंत शिजवा.
नंतर गाळून बाजूला ठेवा.
2. भाज्या परतणे:
कढईत तेल गरम करून सगळे मसाले (तमालपत्र, लवंग, दालचिनी, वेलची, जिरे) टाका.
कांदा टाकून सोनेरी होईपर्यंत परतवा.
आलं-लसूण पेस्ट घालून परतवा.
टोमॅटो, हळद, तिखट, मीठ, बिर्याणी मसाला टाकून मिक्स करा.
नंतर दही घालून मध्यम आचेवर परतवा.
आता भाज्या घालून थोडं पाणी शिंपडा व झाकण ठेवून 10 मिनिटं शिजवा.
3. लेयर लावणे:
एका खोलगट पातेल्यात (किंवा कुकरमध्ये), एक थर भाज्यांचा, मग एक थर तांदळाचा लावा.
वरून पुदिना, कोथिंबीर, थोडं तूप (किंवा साजूक तूप) शिंपडा.
असे 2-3 थर लावा.
झाकण ठेवून 10-15 मिनिटं मंद आचेवर "दम" ला ठेवा.
# सर्व्हिंग टिप:
व्हेज बिर्याणी गरम गरम रायता, साळी/पापड, आणि कोशिंबीरसोबत सर्व्ह करा.