Hydrogen train : चीनमध्ये पहिल्या हायड्रोजनवर चालणाऱ्या शहरी ट्रेनने नुकतीच १६० किमी प्रतितास वेगाने चाचणी पूर्ण केली. ही चाचणी चांगचुन, ईशान्य चीनमधील जिलिन प्रांतात झाली.
ही ट्रेन CRRC Changchun Railway Vehicles Co., Ltd. या चिनी कंपनीने विकसित केली असून, यामध्ये अंतर्भूत हायड्रोजन पॉवर सिस्टीम आणि स्वतंत्रपणे विकसित केलेली हायड्रोजन-इलेक्ट्रिक हायब्रीड ऊर्जा नियंत्रण प्रणाली आहे.
चाचणी दरम्यान, या ट्रेनचा सरासरी ऊर्जा वापर ५ kWh प्रति किलोमीटर इतका नोंदवला गेला आणि ती १००० किमीपेक्षा जास्त अंतर जाऊ शकते.
CRRC Changchun Railway Vehicles Co., Ltd. च्या इंजिनीअरिंग रिसर्च सेंटरमधील नवतंत्रज्ञान संशोधन विभागाचे उपसंचालक वांग जियान म्हणाले की,
“आंतरिक दहन इंजिनावर चालणाऱ्या शहरी वाहनांच्या तुलनेत, हायड्रोजनवर चालणाऱ्या ट्रेन केवळ पाणी उत्सर्जित करतात. अशा ट्रेनच्या संपूर्ण आयुष्यचक्रात, सुमारे ५०,००० टन कार्बन डायऑक्साइड उत्सर्जन टाळता येते, जे ५०,००० कार ५,००० किमी चालवण्याएवढ्या उत्सर्जनास समकक्ष आहे.”
हायड्रोजन ऊर्जा – स्वच्छ, भरपूर व उपयुक्त
हायड्रोजन ही दुय्यम ऊर्जा स्त्रोत असून ती भरपूर, पर्यावरणपूरक आणि विविध वापरासाठी योग्य आहे. स्वच्छ, कमी-कार्बन, सुरक्षित आणि कार्यक्षम ऊर्जा प्रणाली तयार करण्यासाठी तिचा विकास महत्त्वाचा आहे.
२०२२ मध्ये चीनने ३५.३३ दशलक्ष टन हायड्रोजनचे उत्पादन केले, जे जागतिक उत्पादनाच्या १/३ हून अधिक आहे, त्यामुळे चीन हा जगातील सर्वात मोठा हायड्रोजन उत्पादक आहे.
चीनमध्ये हायड्रोजन ऊर्जा उद्योग झपाट्याने वाढत असून, हायड्रोजन उत्पादन, साठवणूक, वाहतूक, हायड्रोजनेशन आणि प्रणाली एकत्रीकरण या प्रमुख तंत्रज्ञानांवर त्यांचे नियंत्रण आहे. काही प्रांतांत, हायड्रोजन इंधन सेलवर चालणारी वाहने प्रायोगिक तत्वावर वापरली जात आहेत.
२०२५ आणि २०५० च्या योजना
China Hydrogen Alliance च्या अंदाजानुसार:
-
२०२५ पर्यंत, हायड्रोजन ऊर्जा उद्योगाचे उत्पादन १ ट्रिलियन युआन ($१३८.२ अब्ज) होईल.
-
२०५० पर्यंत, हायड्रोजनची मागणी ६० दशलक्ष टन होईल आणि सुमारे ७० कोटी टन CO₂ उत्सर्जन टाळता येईल.
-
हायड्रोजन चीनच्या अंतिम वापरातील ऊर्जेच्या १०% हून अधिक भागाचे प्रतिनिधित्व करेल आणि १२ ट्रिलियन युआनचे औद्योगिक उत्पादन निर्माण करेल.
आंतरराष्ट्रीय सहकार्य
गेल्या काही वर्षांमध्ये, अनेक परदेशी कंपन्यांनी चिनी बाजारात प्रवेश केला आहे:
-
Hyundai आणि Toyota या कंपन्या चीनमध्ये हायड्रोजन इंधन सेल प्रकल्पांवर काम करत आहेत.
-
Cummins आणि Siemens या बहुराष्ट्रीय कंपन्यांनी चीनमध्ये इलेक्ट्रोलायझर्सद्वारे हायड्रोजन उत्पादन सुरू केले आहे.
त्याच वेळी, चिनी कंपन्याही जागतिक बाजारात विस्तार करत आहेत:
-
China Energy Engineering Corporation ने इजिप्त सरकारसोबत $6.75 अब्ज किमतीचा हरित हायड्रोजन प्रकल्प तयार करण्याचा करार केला आहे. हा प्रकल्प दरवर्षी १.२ दशलक्ष टन ग्रीन अमोनिया आणि २.१ लाख टन ग्रीन हायड्रोजन तयार करेल.
-
एप्रिल २०२३ मध्ये, China Energy Investment Group आणि Électricité de France यांनी जियांगसू प्रांतातील १.५ GW चे स्मार्ट एनर्जी आयलंड प्रकल्प सुरू केला.
-
Jiangsu Guofu Hydrogen Energy Equipment Co., Ltd. ने ब्राझीलमधील YDRO बरोबर करार करून २०२४ मध्ये इलेक्ट्रोलायझर उत्पादन संयंत्र सुरू करण्याची योजना आखली आहे.
-
CRRC Zhuzhou Institute Co., Ltd. आणि Feichi Technology या कंपन्यांनी मलेशियामधील हायड्रोजन वाहतूक प्रकल्पासाठी बसेस आणि लाइट रेल वाहने पुरवली आहेत.
संयुक्त राष्ट्रांचे समर्थन
UN च्या हवामान कृतीसाठी विशेष सल्लागार सेल्विन हार्ट यांनी नमूद केले की,
“चीन हरित ऊर्जा क्षेत्रांच्या विकासात, विशेषतः हायड्रोजन ऊर्जा उद्योगात, महत्त्वाची भूमिका बजावत राहील आणि यामुळे नवीकरणीय ऊर्जा जगभर अधिक लोकांसाठी उपलब्ध होईल.