१० डिसेंबर—जागतिक मानवी हक्क दिन.
हा दिवस केवळ दिनदर्शिकेतील एक तारीख नाही, तर जगातील प्रत्येक व्यक्तीला सन्मानाने जगण्याचा हक्क आहे, याची ठाम आठवण करून देणारा मानवी मूल्यांचा महामंत्र आहे.
सामाजिक कल्याण एवं मानव संरक्षण संघाचे पुणे जिल्हा अध्यक्ष किशोर अण्णासाहेब थोरात यांच्यासाठी हा दिवस विशेष आहे, कारण हा दिवस त्यांच्या कार्याचा, तत्त्वांचा आणि समाजाप्रतीच्या बांधिलकीचा केंद्रबिंदू आहे. दुर्बल, अत्याचारित, वंचित आणि हक्कांपासून वंचित ठेवलेल्या प्रत्येक घटकासाठी त्यांनी केलेले सततचे प्रयत्न हेच त्यांच्या लेखणीचे बळ आहेत.
🔹 मानवी हक्क : केवळ सिद्धांत नव्हे… जीवनाचा श्वास
मानवी हक्क म्हणजे जन्मतः मिळणारे मूलभूत अधिकार—
सुरक्षितता, अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, समानता, शिक्षण, न्याय, सन्मान आणि हिंसेपासून मुक्त जीवन.
किशोर थोरात यांचे मत स्पष्ट आहे:
“ज्याचा आवाज दाबला जातो, ज्याची प्रतिष्ठा तुडवली जाते, ज्याचे हक्क हिरावले जातात—त्याच्या पाठीशी उभे राहणे हीच मानवतेची खरी परीक्षा.”
आजचा दिवस आपल्याला पुन्हा सांगतो की समाज कितीही प्रगत झाला तरी
अत्याचार, भेदभाव, महिलांवरील हिंसा, बालकांवरील अत्याचार, कामगारांच्या समस्या, शेतकऱ्यांचे मुद्दे, सामाजिक अन्याय – हे प्रश्न संपलेले नाहीत.
🔹 समाजासाठी उभे राहण्याची जबाबदारी
सामाजिक कल्याण एवं मानव संरक्षण संघाचे जिल्हा अध्यक्ष म्हणून किशोर थोरात यांनी नेहमीच तळागाळातील समस्यांना आवाज दिला आहे.
त्यांचे स्पष्ट म्हणणे आहे—
✔ महिलांवर होणारी हिंसा रोखण्यासाठी केवळ कायद्याची मजबुती पुरेशी नाही; समाजाची मानसिकता बदलणे गरजेचे आहे.
✔ बालकांवरील अत्याचार हा केवळ गुन्हा नाही, तर मानवतेवरील कलंक आहे—त्यावर शून्य सहनशीलता पाहिजे.
✔ अल्पसंख्याक, दिव्यांग, शेतकरी, कामगार, निराधार यांचे हक्क सुरक्षित ठेवणे हे सुशिक्षित समाजाचे कर्तव्य आहे.
✔ हक्काबरोबरच कर्तव्यांची जाणीव निर्माण करणे हा संघाचा सततचा प्रयत्न असतो.
🔹 “मानवी हक्क म्हणजे सर्वांसाठी समान न्याय”
किशोर थोरात ठामपणे सांगतात—
“हक्क आणि सन्मान हे श्रीमंत–गरीब, मोठे–लहान किंवा पुरुष–स्त्री यांच्या आधारावर बदलत नाहीत.
प्रत्येक भारतीयाला समान सन्मान आणि समान संरक्षण मिळालेच पाहिजे.”
मानव संरक्षण संघाचे खरे ध्येय म्हणजे—
👉 अन्यायाविरुद्ध आवाज
👉 दुर्बलांना आधार
👉 पीडितांना न्याय
👉 समाजात मानवतेचा प्रसार
🔹 आजचा संदेश – ‘बदलाची सुरुवात आपल्या कृतीतून’
जागतिक मानवाधिकार दिन आपल्याला विचार करायला लावतो—
आपण आपल्या आजूबाजूतील अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवतो का?
महिलांना सन्मान मिळावा यासाठी आपण पुढाकार घेतो का?
मुलांचे शिक्षण, सुरक्षा आणि भवितव्य यासाठी आपण कटीबद्ध आहोत का?
किशोर थोरात यांचा संदेश थेट आणि प्रभावी आहे:
“मानवी हक्क म्हणजे केवळ पुस्तकी घोषणा नाही…
ते आपण दररोज केलेल्या कृतीतून जिवंत राहिले पाहिजेत.”
🔹 निष्कर्ष
जागतिक मानवी हक्क दिन हा मानवतेच्या आदर्शांचा उत्सव आहे—पण त्याहूनही महत्त्वाचे म्हणजे तो जबाबदारीची आठवण आहे.
किशोर थोरात यांचे कार्य आणि विचार आपल्याला दिशा देतात—
“दुर्बलांच्या हक्कांसाठी उभे राहणे म्हणजेच खऱ्या अर्थाने समाजसेवा.”
मानवी हक्कांची रक्षा, संरक्षण आणि प्रसार ही प्रत्येक संवेदनशील नागरिकाची सामूहिक जबाबदारी आहे.
आजच्या दिवशी आपण सर्वांनी समानता, न्याय आणि सन्मान या मूल्यांप्रती नवीन वचन द्यावे.