कामाचे तास वाढले, पण आठवड्याचे एकूण ४८ तास कायम; ओव्हरटाईम, विश्रांती, आणि बदली सुट्ट्यांबाबत नवीन तरतुदी
मुंबई (वर्षा चव्हाण) : राज्य सरकारने कारखाने व आस्थापनांमधील कामकाजाच्या वेळेत मोठे बदल करत एक ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. राज्य मंत्रिमंडळाने कारखाने अधिनियम १९४८ व महाराष्ट्र दुकाने व आस्थापना अधिनियम यामध्ये सुधारणा करण्यास मंजुरी दिली असून, यामुळे कारखान्यांतील कामाचे तास आता ९ वरून १२ तासांपर्यंत वाढवण्यात आले आहेत.
दुकाने व आस्थापने: त्याचप्रमाणे, राज्यातील दुकाने व आस्थापनांतील कामाचे तास ९ वरून १० तासांपर्यंत वाढवले जात आहेत. मात्र, यासोबत एक महत्त्वाची अट कायम ठेवण्यात आली आहे – आठवड्याचे एकूण कामकाजाचे तास ४८ तासांपेक्षा अधिक असणार नाहीत.
# काय आहेत नव्या तरतुदी?
1. ८ तासांनंतर केलेले काम "ओव्हरटाईम" म्हणून गणले जाईल.
2. ओव्हरटाईमसाठी अधिक मोबदला (दुहेरी दराने वेतन) देणे बंधनकारक.
3. तिमाही ओव्हरटाईम मर्यादा ११५ तासांवरून १४४ तासांपर्यंत वाढ.
4. कामादरम्यान:
५ तासांनंतर ३० मिनिटांची विश्रांती
६ तासांनंतर पुन्हा ३० मिनिटांची विश्रांती
5. कामाचे तास वाढवण्यासाठी विभागाची परवानगी व कामगारांची लेखी संमती आवश्यक.
6. ४८ तासांपेक्षा अधिक काम केल्यास बदली सुट्ट्यांची तरतूद.
# उद्योगांना चालना, कामगारांना संधी
राज्य सरकारच्या मते, या निर्णयामुळे उद्योगांना अधिक लवचिकता मिळेल, उत्पादनक्षमता वाढेल आणि राज्यात गुंतवणूक व रोजगारनिर्मितीस चालना मिळेल. कामगारांनाही यामुळे अतिरिक्त उत्पन्न मिळण्याच्या संधी उपलब्ध होतील.
हा निर्णय २० किंवा त्याहून अधिक कामगार असलेल्या आस्थापनांवर लागू होणार आहे.
> "कामगारांचे हक्क अबाधित ठेवून, उद्योगधंद्यांना आवश्यक लवचिकता देणारा हा निर्णय आहे. या सुधारणा राज्याच्या औद्योगिक विकासाला गती देतील."
— कामगार विभाग, महाराष्ट्र सरकार